Een klein woordje, met 3 letters. Een heel simpel maar krachtig woord, nee! Is het je wel eens opgevallen, hoe sommige mensen maar heel moeilijk om kunnen gaan met de 'nee' van een ander, of de 'nee' van een hond?

Respecteren van de 'nee'

Het respecteren van een Nee staat bij mij heel hoog in het vaandel. Het heeft niet alleen maar met keuzes te maken, maar ook met lichamelijke integriteit. Mogen beschikken over je eigen lijf. Het besef hierover begon steeds duidelijker te worden toen mijn zoontje geboren was. Moet hij verplicht maar gaan kussen en knuffelen met tantes en ooms (bijvoorbeeld), wanneer hij dit niet wil? Ga je door met kietelen tijdens stoeien, terwijl hij 'nee' roept? Wat leert hij dan? Dat dit niets betekent? Wat als een onbekende of vreemde iets aan hem vraagt wat hij niet wilt? Heeft hij dan al geleerd dat 'Nee' niets betekent, dat je altijd maar naar volwassenen moet luisteren, of iets moet ondergaan wat je eigenlijk niet altijd even prettig vindt?

Voor mij heeft luisteren naar 'Nee' met respect te maken. Niet alleen bij een kind; er wordt niet gekust of geknuffeld als het kind dat niet wil, maar ook voor een ouder of voor een hondenbegeleider.

En dan zie ik zo vaak dat de hond die hand probeert te ontwijken. Hele duidelijke 'nee'. Dus eigenlijk wil de eigenaar de hond belonen, maar op dat moment doe je dan iets, wat de hond duidelijk niet als zodanig ervaart. Wil niet zeggen dat de hond het nooit prettig vindt, maar op dat moment niet.

Zo ook met het bezoek. Moet een hond dat gewoon maar kunnen? Of mag een hond om wat voor een reden dan ook 'nee' zeggen? De mens is spannend, of misschien ruikt deze persoon niet zo prettig, of misschien voelt de aanraking niet fijn of doet het zelfs pijn. Nee is nee.

Hoe laat een hond een 'nee' zien?

Hierboven beschreef ik het al, honden kunnen soms maar hele subtiele signalen hebben om de 'nee' te kunnen laten zien. Bijvoorbeeld het terugtrekken van het gezicht. Het ontwijken van de aaiende hand. Maar er zijn nog meer subtiele signalen. Hoe meer de subtiele signalen genegeerd worden, hoe meer de hond van zich zal moeten laten horen om duidelijk te maken dat iets een 'nee' is. 

In het vervolg zal de hond sneller voor duidelijke communicatie kiezen. Of de hond leert dat het bepaalde signalen niet mag laten zien. Dan is de grom bijvoorbeeld boos gecorrigeerd. Vervolgens weet de hond dus dat grommen niet mag, maar wanneer er toch teveel over zijn grenzen heen gegaan wordt, zal hij het grommen overslaan maar een treetje verder gaan. Vaak hoor je dan 'de hond beet uit het niets'. Omdat de voorafgaande signalen niet gezien zijn, of het niet geaccepteerd werd dat de hond ze liet zien.

Ook zal een hond, treetjes op de ladder kunnen overschakelen wanneer het gevaar al zo dichtbij is, dat er eigenlijk geen tijd is om eerst rustig te communiceren. Wanneer je de hond ineens optilt, of pijn doet bijvoorbeeld. Of ineens zo dichtbij komt, waardoor de hond het gevoel heeft niet meer weg te kunnen. Dan zal de hond sneller geneigd zijn om een subtiele nee over te slaan, maar te kiezen voor een duidelijke grom, of meer...

De 'nee' van ons of onze hond tijdens een wandeling

En hoe vertaalt dit zich dan naar het speelveld? Is daar de 'nee' van jouw hond ook nee? Soms is het voor jou als eigenaar wel 'nee' en wil je jouw hond beschermen, of niet in contact laten komen met een andere hond, maar wordt jullie 'nee' niet gerespecteerd door andere honden / begeleiders. Hoevaak hoor je niet terug, 'maar ze moeten toch even kennismaken', of 'zo leert ie het nooit', of maar mijn hond bedoelt het goed hoor'. Daarmee wordt totaal voorbij gegaan aan de grens van jouw hond, maar ook aan de grens van jou, wanneer je bijvoorbeeld net gevraagd hebt of de benaderend hond teruggeroepen kan worden. 

Daarom wil ik dan ook aan iedere hondenbegeleider oproepen: leer de taal van jouw hond. Zorg dat je leert herkennen wanneer het voor jouw hond 'nee' is, maar ook voor een andere hond. Laat jouw hond niet op een andere hond afdenderen in het kader van 'hij doet niets hoor'. Want niet sociaal benaderen en toch aan de andere hond gaan snuffelen, terwijl deze met alles aangeeft dit niet te willen, is voor mij hetzelfde als toch een kusje geven terwijl een kind 'nee' zegt. 

Want ik bedoel het goed hoor!

Grenzen respecteren

Probeer respect voor elkaar op te brengen. Als iemand vraagt of je jouw hond wilt aanlijnen, is dit om te voorkomen dat er over de grenzen van zijn of haar hond wordt heengegaan. Dan zou jij natuurlijk ook 'nee' kunnen zeggen, maar wiens 'nee' weegt in dit geval zwaarder? Jouw nee, zodat jíj́ jouw hond lekker los kan houden en dan kan laten doen wat hij wilt, of de nee van een ander die mogelijk pijn heeft, ziek is, bang is, in training is en misschien wel door nare ervaringen reactief gedrag is gaan vertonen?

Graag eindig ik dit artikel met meer positiviteit, in plaats van alleen maar te zeggen wat niet kan en het over nee te hebben, eindig ik met een heleboel ja's. 

• Ja, vraag eerst of de hond contact wil of wil spelen! 
• Ja, roep je hond terug als je ziet dat de andere hond het spannend vindt!
• Ja! vraagt eerst of je de hond mag aaien én vraag het ook aan de hond. Nodig de hond met een open houding en hand uit waarmee de hond zelf de keuze krijgt om te komen of niet;
• Ja, lijn je hond aan of roep hem bij je, als je ziet dat er een aangelijnde hond loopt;
• Ja, lijn je hond altijd aan als je dit volgens de regels moet!
• Ja, laat je hond los in een losloopgebied wanneer hij goed onder appèl staat en luistert naar jouw 'hier'.
• Ja! Laten we meer respect voor elkaar opbrengen, ook dit doen we samen!