Huh.. wat zegt ze nu dan? Snuffelen is toch super goed voor honden? Het werkt toch juist ontspannend? Klopt, in de meeste gevallen wel. Maar niet altijd. Dat heeft te maken met geur en welke emoties het kan oproepen.
Geur en Emoties
Geuren kunnen heel veel dingen oproepen. Zo ga ik heel af en toe, naar een wellness, Thermen Berendonck in Wijchen. Dit is geen sluipreclame hihi en de link met honden komt echt nog.
Wanneer je daar naar binnengaat, komt er een heerlijke geur je tegemoet. Ik vind het echt heerlijk en ontspannend ruiken. De geur brengt me direct in een prettige stemming en ik word er helemaal blij van.
Nog een andere emotie
Zo heb ik persoonlijk nog een verbinding tussen geur en emotie.. maar dit keer een verdrietige.. Toen mijn vader overleed, heb ik zijn oude staande houten klok, bij mij in huis gekregen. Zo'n klok met een glazen deurtje, van waarachter je de klepel ziet hangen. Wanneer ik heel af en toe, in een melancholische bui, het deurtje openmaak van de klok, ruik ik in de kast nog de geur van vroeger, van hoe het in het huis van mijn vader rook. Ergens geeft me dat een heel dubbel gevoel. Aan de ene kant heel fijn, want het brengt me even heel dichtbij toen. Even waan ik me weer in mijn ouderlijk huis. Aan de andere kant wordt ik er ook heel verdrietig van, want ik mis hem enorm. Het deurtje doe ik niet vaak open, om de geur te behouden, maar ook om mezelf niet zo vaak verdrietig te maken.
Paniek gevoelens
Herken je dat gevoel van het ineens ruiken van een brandlucht? Een brandlucht kan voor mij soms betekenen dat ik het koppel aan een kampvuur, dan vind ik de lucht heerlijk. Maar soms, op een 'gek' moment, wanneer je het eigenlijk niet hoort te ruiken, dan schrik ik er van. Dan ben ik bang dat er iets aan het aanbranden is of dat er ergens brand is. Dan ga ik verontrust kijken, om erachter te komen dat de buurman bijvoorbeeld zijn houtkachel heeft branden. Dan ben ik gerustgesteld, alleen de geur riep dan geen prettige emotie bij me op, ik raakte er gespannen van.
Nu terug naar de hond
Misschien begrijp je al een beetje waar ik heen wil.. Ditzelfde kan ook bij onze hond gebeuren natuurlijk! Geuren kunnen emoties oproepen! Waar het soms heel prettig en ontspannend kan werken: 'hè Basje is hier geweest, ok en Senna ook. Wat leuk! Hier ruik ik iets te eten, of een muisje, het ruikt allemaal prima'. Soms kan het ook zijn dat de geur spanning oproept; een rivaal is langsgekomen, of de geur van de hond (reu/teef/gecastreerd), roept een herinnering op met een traumatische ervaring bijvoorbeeld. Sommige honden raken helemaal hyper, van het continu, bijna obsessief, ruiken van de luchtjes van katten/muizen/wild. De hartslag verhoogd, de alertheid neemt toe, de jaagmodus staat aan! En wanneer je juist de hond wil helpen ontspannen....?
De hond van een cliënte raakte in 'overload'
De hond van een cliënte kwam uit het buitenland vandaan. Super gespannen door de hele verhuizing, net een paar weken bij mevrouw. De hond rook in het begin zoveel luchtjes tijdens de wandeling, dat het echt een 'overload' was. Zoveel luchtjes, die onbekend waren en die spanning opriepen en dan iedere meter verder, nóg meer luchtjes. De hond werd er helemaal 'hyper' van. Schraapte heftig met de poten, trok veel, had een gespannen lijf.
Mevrouw bedacht; 'dit gaan we anders doen'. Ze nam de hond de eerste 10 minuten (wel met ruimte voor het doen van de behoefte uiteraard), mee in een vlot tempo, met een ingekorte lijn. Dan kwam ze aan op een rustig grasveldje, waar ze tegen die tijd kon zien dat de houding van de hond veranderd was. Juist door het lopen, zonder te snuffelen, kwam de hond even 'uit het hoofd' en in het lijf. Oren ging weer meer naar opzij, in plaats van hyper-alert alleen maar naar voren. De ogen werden zachter. Nu was de hond wel in staat tot rustig snuffelen, op een meer afgelegen veldje, zonder dat er daar een 'overkill' is aan verontrustende luchtjes. In 1 week tijd zag de eigenaresse zo'n verschil in hoe de hond was tijdens de wandeling, een heel stuk meer ontspannen!
Snuffelen kan zeker bijdragen aan ontspannen raken, de neus gaat naar de grond en de hond haalt adem. Maar wanneer er teveel verontrustende luchtjes binnenkomen, dan kan het juist averechts werken.
Het is geen 'one size fits all'
Wanneer je met honden werkt, zul je merken dat het geen 'one size fits all' is. Sommige honden hebben andere dingen nodig dan andere honden. En wanneer je leest dat snuffelen ontspannend werkt, denk je al snel, dat je iedere hond óveral moet laten snuffelen.
Naar mijn mening ligt het dus wat genuanceerder dan dat. Het is vooral van belang om te kijken naar jouw eigen individu, te onderzoeken en te toetsen, of dit ook voor jouw hond geldt.
Vanuit de praktijk merk ik dat verreweg de meeste honden, veel baat hebben, bij rustig kunnen snuffelen, lekker op hun eigen tempo scharrelen. Maar juist voor die eigenaren die merken, dat hun hond super opgewonden en gespannen rondloopt in bepaalde omgevingen, kan het helpen om te onderzoeken of het juíst de luchtjes zijn die jouw hond meer spanning bezorgen.
Wat kun je dan doen?
Wanneer je ziet dat jouw hond té gespannen raakt van de luchtjes om zich heen, kun je dus besluiten om bepaalde gebieden over te slaan, of aan jouw hond te laten weten dat je op dit deel van de route eventjes vlugger doorloopt. Wat dan super leuk is, om met je hond te doen, is om te onderzoeken wat zijn of haar favoriete beloning snackje is. Op een rustig veldje, kun je dan bijvoorbeeld een zoek-spelletje doen, met een hand met kleine voertjes. Jouw hond kan op een minder intense plek dan bijvoorbeeld wél de voordelen van het snuffelen ervaren: neus naar de grond, ademhalen, niet alleen visueel met de omgeving bezig zijn. Alleen ervaart jouw hond bij het vinden van ieder voertje een positieve emotie 'yes, gevonden'! In plaats van een verontrustend gevoel. Honden die dol zijn op een speeltje, kun je in hoog gras bijvoorbeeld laten zoeken naar een speeltje. Ook dan wordt de neus gebruik, maar is de hond bezig met een andere geur en een positieve emotie.
Ook voor honden die té opgewonden raken van de luchtjes van wild bijvoorbeeld, honden die niet even lekker recreatief kunnen zoeken naar beestjes, maar direct in de jaagmodus gaan in een soort van hyper-spanning. Die kun je ook naar voertjes, of naar een speeltje laten zoeken. Zo gaan ze zich op een andere geur focussen, in plaats van alleen maar bezig te zijn met dat andere dier.
Volledig plan om het gedrag van een uitvallende hond te veranderen
Heeft jouw hond moeite met andere honden? Wil jij jouw hond graag nog beter helpen? Op dit moment heb ik een supermooie deal lopen en kun je meedoen met mijn online cursus voor de uitvallende hond, de EHBU.
Hoe herken ik nu dat mijn hond té opgewonden raakt van het snuffelen?
Door de hondentaal van jouw hond goed te leren kennen, kun je steeds beter gaan zien en herkennen wanneer jouw hond opgewonden, gespannen of juist ontspannen is of wordt. Spanning herken je bijvoorbeeld aan een strak, gespannen lijf. Voor mij voelt en ziet zo'n lijf eruit, alsof het een ballon is, die met een simpele aanraking bijna meteen knapt. Sommige honden gaan 'zeveren', druppelden uit de bek, terwijl ze aan de luchtjes ruiken. Op ieder stukje weer wat druppels markeren, schrapen met de poten. Pootje heffen, alerte oren en vooral druk en vlot lopen, van het ene stukje naar het andere.
Wanneer je een hond laat snuffelen, met als doel de hond ontspanning te geven, zul je met bovenstaande lichaamstaal zien dat het niet ontspannend werkt. In de video hiernaast, zie je hoe James er tijdens een scharrelwandelig uitziet. Zo zie ik een hond graag snuffelen. Een slappe lijn, rustig snuffelen, rustig weer verder wandelen. Een ontspannen lijf, staart half hoog, oren soms naar voren en dan weer opzij. Deze hele route, geeft ontspanning en hierbij werkt het snuffelen therapeutisch. Ook James loopt hier wel eens in draf, is dan ook echt niet alleen maar aan het sjokken, maar zijn houding is niet super alert en zijn lijf is ontspannen. Voor veel honden zal dit zo zijn met een scharrelwandeling, dan is het dus goed om je hond lekker te laten snuffelen.
Even over James: wat ik nog het allerknapst vind van James, is dat hij inmiddels geleerd heeft om de erfhonden 'links te kunnen laten liggen'. Juist doordat hij geleerd heeft dat het snuffelen voor hem ontspannend werkt. Dit heb ik in stapjes met hem opgebouwd, mede door de stappen toe te passen die ik ook heb opgenomen en gedeeld in mijn EHBU cursus. In 6 modulen met tekst en videolessen kun jij dit ook leren.
Voor honden bij wie dit niet zo werkt, dat het snuffelen ontspanning brengt, is het dus verstandiger om te gaan zoeken naar een rustigere plek, waar het snuffelen wél ontspanning kan geven. In plaats van de hond overal maar te laten snuffelen. Of om voertjes te gaan verstoppen, zodat jouw hond kan snuffelen en positief gestemd kan raken.
Geen vrijbrief om je hond maar mee te trekken
Dit artikel is niet geschreven als een soort vrijbrief, om je hond overal maar mee te trekken, onder het mom van 'snuffelen is niet ok'. Snuffelen is van gróót belang voor de hond, alleen kijk naar het individu. Kijk naar wáár je je hond laat snuffelen en bekijk op welke manieren je het snuffelen bijvoorbeeld kan inzetten, om de hond echt ontspanning te laten voelen.
Wil je de hond bijvoorbeeld even de eerste 10 minuten in je eigen omgeving, niet laten snuffelen? Wees dan consequent en duidelijk. Ga niet aan de riem lopen 'sjorren en trekken', maar oefen met een vlotte pas en een ingekorte riem, communiceer duidelijk naar je hond met bijvoorbeeld een 'kom' en neem daarop je hond mee. Maak het op een rustigere plek duidelijk voor je hond, door zelf heel rustig te gaan lopen of stilstaan bijvoorbeeld, de riem te verlengen en stil te blijven staan wanneer hij wil snuffelen, dat het op deze plek wel kan. En kijk hiervoor goed naar de lichaamstaal van je hond, welke uitwerking het heeft.
Social media voor honden
Soms hoor ik iets over de vergelijking, de metafoor, dat de geurtjes kunnen ruiken, de social media is voor honden. Daar ben ik het mee eens, honden kunnen op die manier informatie krijgen over hun omgeving en in veel gevallen geeft een gevoel van informatie (controle), rust. Denk maar aan het ruiken van de brandlucht en het weten/zien waar het vandaan komt. Ik heb informatie over mijn omgeving en ik ben er ok mee, omdat ik heb kunnen verifiëren dat de brandlucht bij de kachel van de buurman vandaan komt. Alleen wanneer en een overload is aan informatie, de hond nog helemaal geen idee heeft wat hij daar mee aan moet of hij dat moet interpreteren, dan kan dit teveel aan informatie beangstigend of verontrustend werken. Of het stemt de hond boos of ongerust, omdat hij iets wel ruikt maar niet ziet bijvoorbeeld.
Bedenk maar eens hoe onprettig het voor ons welzijn is, wanneer we veel te lang zitten te scrollen en swipen, zeker wanneer het berichten zijn waar we ons niet prettiger van gaan voelen (corona, oorlog etc.)!
Laat je hond dus lekker 'scrollen en swipen' wanneer het hem plezier brengt, zoals op de video van James. Alleen bedenk dus, dat het voor sommige honden, of op sommige momenten iets genuanceerder ligt, dan dat het altijd alleen maar fijn en leuk is en ontspannend werkt.
Hartelijke groetjes,
Henriëtte
De online cursus 'leer de taal van je hond' is een krachtige korte cursus. Aan de hand van duidelijke video's en helder lesmateriaal leer je de taal van jouw hond.